Maskers bieden bescherming aan de narcist, en ook aan de codependente partner van de narcist
2 februari 2024
Vol verwachting sta ik daar op straat te wachten op mijn dochter – alias zeemeermin. Ze straalde zó prachtig toen ze vanochtend haar verkleedpak uit de kast trok. En ik sta al even hard te stralen terwijl ik naar de carnavalstoet sta te kijken, reikhalzend wanneer zij voorbij komt.
De vrolijke stoet doet me mijmeren: Welk gevoel zit er onder al die lachende maskers? Waarom hebben we soms een masker nodig om er vrolijk uit te zien? Of waarom moet de angst, verdriet of boosheid weggestopt worden achter een masker?
'Narcisten verschuilen zich onder een masker', zegt ze
Als ik mijn buurvrouw die naar de stoet staat te kijken, vertel over mijn werk als therapeut om te herstellen na narcistische relaties, knikt ze heel instemmend. Jaja, dat kent ze. Ze heeft het ook gezien bij een vriendin van haar. “Haar man was een échte narcist”, vertelt ze terwijl ze samenzweerderig naar me toe buigt. “Hij verschool zich helemaal onder een masker. Nooit liet hij zijn ware aard zien”, gaat ze met hoge stem verder, terwijl ze afkeurend met haar vinger wijst.
De narcist had twee gezichten volgens haar: wanneer er anderen bij waren, en een heel ander gezicht wanneer ze onder hun tweetjes waren. En toen ze uit elkaar gingen, had hij een triestig slachtoffermasker opgezet om steun te komen zoeken bij haar. Compleet met neppe krokodillentranen. Maar dat had ze wel door hoor, dat hij haar tegen haar vriendin probeerde op te zetten!
Maar de narcist is niet de enige die een masker draagt
Terwijl ze steeds luider verder opgaat in haar verhaal, vraag ik me af of die narcistische ex de enige is die een masker draagt?
Veel van mijn klanten zetten immers – geheel onbewust – óók een masker op in hun vroegere relatie. Bijvoorbeeld:
– dat zwijgend masker naar haar ex toe: “ik zal maar niets zeggen en gewoon harder mijn best doen, en zeker niets voor mezelf vragen, en dan komt het wel in orde tussen ons.”
– dat overlevingsmasker naar de buitenwereld: “alles in orde in onze relatie hoor.”
– dat sterk, onbewogen masker wanneer ze aan de tafel bij de scheidingsbemiddelaar moeten plaatsnemen: “welke verwijten je me ook naar mijn hoofd slingert, ze raken me niet langer”.
Een masker biedt immers bescherming
Hoe beschermend en goed ze ook bedoeld zijn, het zijn maskers om niet te laten zien wat er écht scheelt. Soms is dat broodnodig, als de situatie te gevaarlijk of onveilig is.
Zodra het veilig is, zou dat masker in principe weer af mogen. Maar helaas is het ondertussen vaak zo’n gewoonte dat het moeilijk wordt om het nog af te zetten.
In therapie ben je veilig, ook zonder je beschermend masker
Zonder maskers worden je emoties en kwetsbaarheid zichtbaar. En dat kan extreem onveilig voelen, zeker als er vroeger van je kwetsbaarheid geprofiteerd werd. Bij mij in therapie ben je veilig om al je beschermende maskers te leren afzetten. We pakken dat samen stapje per stapje aan, op jouw tempo, afhankelijk van de aanpak en de geruststelling die jij nodig hebt. Want therapie nadat je narcisme hebt meegemaakt, is maatwerk. Boek hier rechtstreeks een afspraak in mijn agenda.
Plots spot ik een enthousiast zwaaiende kleine zeemeermin. Mijn dochter straalt, met haar brede lach van oor tot oor. Ze draagt geen masker, “want dat is veel te warm en veel te onhandig, mama!” Ik por mijn buurvrouw aan, en samen zwaaien we lachend terug. Geen maskers, daar word ik blij van.
Wat is jouw verhaal?
Laat het me weten. Wat heb jij meegemaakt? Waar kan ik jou mee helpen?