Therapie na een toxische relatie met een narcist

Dr. Caroline Kussé

Therapie na een toxische relatie met een narcist

Caroline Kussé

Mijn liefdesleven met een narcist was een complete chaos - en ik schaamde me daarvoor

“Liefde is een werkwoord.” Ik geloofde dat dat betekende dat ik steeds mijn uiterste best moest doen om mijn partner tevreden te houden. Als hij maar gelukkig was. Hoe ik me zelf voelde vond ik niet relevant, dat was niet belangrijk. Ik was codependent, ik was een pleaser en zette mezelf altijd op de allerlaatste plaats – weet ik nu. Ik had destructieve knipperlichtrelaties met “foute mannen” die al mijn energie opslorpten, door mijn gedesorganiseerde hechtingsstijl en een vermoeiende mix van verlatingsangst én bindingsangst. 

Om al die pijnlijke emoties niet te hoeven voelen, stortte ik me op studie, werk en topsport. Ik werd doctor in de biomedische en farmaceutische neurowetenschappen aan de universiteit van Luik, heb o.a. gewerkt voor het Europees Parlement en als leidinggevende aan een wetenschappelijke instelling van de Belgische overheid. Eigenlijk was ik een “wandelend hoofd”. Ik was steengoed in mijn job, hoewel ik steeds dieper wegzakte in die depressie door relatieproblemen.

Mijn dieptepunt was een erg toxische (en uiteindelijk ook gevaarlijke) aan-af-relatie met een narcist. Geregeld hield hij me een hele nacht wakker, als straf, brulde hij. Ik moest hem smeken op mijn blote knieën om te mogen slapen. Toen ik uren te laat arriveerde op mijn werk, kon ik niet anders dan liegen om mijn blauwe plekken te verklaren – “dat was van de bokstraining”. Bij de zoveelste slaande ruzie wilden omstanders zelfs de politie bellen. Maar ondertussen was ik zo gebrainwasht dat ik hem bleef verdedigen: ik hoorde mezelf stamelen dat het mijn eigen schuld was. 

Ik durfde er met niemand over praten, want hij las al mijn berichten, hij volgde me (online en op straat), en hij had me verboden om mijn vrienden nog te zien. Door zijn continue denigrerende kritiek was ik ervan overtuigd dat geen enkele man me ooit nog leuk zou vinden. 

Op aanraden van bezorgde vrienden, omdat ik op den duur enkel nog uithuilde over zijn problemen, en omdat hij ze ‘s nachts uit bed belde om ze aan een kruisverhoor te onderwerpen of ik hem had bedrogen met hen, probeerde ik het uit te maken. Op pure wilskracht. Maar nog dezelfde avond smolt ik alweer weg in zijn armen, en de volgende dag had ik daar alweer spijt van

Ik beloofde mezelf 100 keer dat dit echt de aller-aller-allerlaatste keer was. Ik schaamde me ook dat ik zoveel keren naar hem terugging. Op den duur begon ik dat verborgen te houden voor mijn vrienden, want ik wist dat het niet goed zat, maar toch kon ik hem niet weerstaan. 

Ten einde raad contacteerde ik een psycholoog. Die zei me dat ik alle contact moest verbreken. Ja, dat wist ik al, dat raadde iedereen me aan. Maar HOE dan? Ik volgde intensieve therapie, en toch durfde ik mezelf niet te vertrouwen dat ik niet tóch naar hem terugging. 

Hoe dieper ik zakte tijdens de relatie, en hoe vastbeslotener ik was om nooit, maar dan ook echt nooit nog contact met hem te hebben, hoe intenser en passioneler de goedmaakseks werd. Aan die zeldzame goede momenten klampte ik me helemaal vast. Wanneer het weer uit was, miste ik die passionele momenten enorm – en wiste ik alle slaande ruzies, dreigementen en denigrerende stiltebehandelingen uit mijn herinneringen. Dat maakte het erg verslavend: ik wist inmiddels deksels goed dat ik ermee moest stoppen, maar ik kon dat niet in mijn eentje. Ik had daar professionele hulp bij nodig.

Caroline Kussé Therapie narcismecoach - fysiek geweld blauw oog

Mijn herstel na die toxische, narcistische relatie duurde jaren omdat ik geen geschikte hulp vond

Mijn eigen herstel van die narcistische, verslavende relatie ging met veel ups and downs. Want het duurde vele jaren voor ik eindelijk de hulp vond die ik nodig had, in het buitenland, want relatieverslaving is in België nog een vrij onbekend thema waar toen nog geen professionele hulp voor bestond. Op 13 jaar tijd ben ik drie keer burn-out geknakt door die ophopende relatiestress. De derde keer zat ik compleet aan mijn bodem. 

Van daaruit is een heel nieuwe Caroline opgekrabbeld.

Ik heb dus aan den lijve ondervonden dat er absoluut gespecialiseerde ondersteuning nodig is. Waar ik me vroeger zo schaamde voor de chaos in mijn privéleven door alle relatieproblemen, is dat nu net mijn sterkte geworden. 

Na mijn eigen therapie ben ik ook vele opleidingen gaan volgen in binnen- en buitenland. NLP, integrale coaching (ICF PCC), innerlijk kindwerk, hypnotherapie, voice dialogue, verbonden ademwerk, stress en burnout, traumatherapie, herstel van narcistisch misbruik, narcismecoaching, … en nog veel meer. Daaruit volgde vanzelf dat ik anderen begon te begeleiden op hun pad van herstel. In mijn eigen praktijk combineer ik wat écht werkt.

Nu geniet ik van alle liefde om me heen

Caroline Kussé therapeut narcismecoach - toxische relaties met een narcist

Ik heb inmiddels al lang definitief afstand genomen van die narcistische knipperlichtrelatie. En ook van alle andere ongezonde, toxische relaties waar ik ooit in vastgezeten heb. Die heb ik allemaal ver achter me gelaten. 

Dat type “foute mannen” vind ik nu zelfs niet meer aantrekkelijk. Want sinds ik heb ervaren hoe het anders kan, vind ik dat zoveel fijner: veilig en stabiel, gebaseerd op vertrouwen en rust vinden bij elkaar, met de beste intenties voor elkaar. 

Terwijl ik deze tekst aan het schrijven ben, hoor ik mijn dochter en mijn vriend schaterlachen in mijn tuin. Spontaan glimlach ik mee. Ik ben me er weer heerlijk van bewust dat ik me hier veilig en ontspannen voel met zo’n lieve vrienden om me heen. Dat heb ik zelf bereikt, en daar ben ik elke dag dankbaar en trots op. Ik houd van al mijn vrienden, en vooral: ik houd ook van mezelf. 

Wil dat zeggen dat er nooit meningsverschillen zijn? Integendeel, verschillen mogen er zijn en maken ons zelfs sterker, want we luisteren naar elkaar en gaan samen op zoek naar oplossingen waar we ons beiden goed bij voelen. We ontwikkelen ons verder, samen. Die zekerheid is een enorm fijn, warm, rustgevend gevoel. Deze positieve levenshouding geeft me energie.

Ik heb o.a. ontdekt dat ik wel degelijk een eigen mening heb. Ik spreek ze ook uit – al deed ik dat in het begin nog wel met knikkende knieën. Ze mag zelfs verschillen van de mening van mijn vriend. Dat verandert niets aan onze liefde voor elkaar. 

Dat ik nu mijn klanten kan begeleiden, maakt mijn hart ongelooflijk warm en dankbaar. Dankbaar voor alles wat ik heb meegemaakt, want al die ervaringen hebben me zo ver gebracht, naar waar ik nu sta. Dankbaar dat ik er nog steeds ben. Dankbaar voor de openheid en de kwetsbaarheid en het vertrouwen van mijn klanten. Dankbaar voor al die mooie liefde overal om me heen: gelijkwaardige, oprechte, authentieke liefde.

Wat is typisch aan mijn manier van werken?

Ik ben een neurowetenschapper in hart en nieren. De impact van trauma op ons lichaam en onze hersenen is enorm. Het enkel doorvoelen is niet voldoende, en het begrijpen en erover reflecteren ook niet. De heling zit in de combinatie van beide. 

Verwacht je dus niet aan praattherapie. Ik ga je vaak onderbreken. We gaan aan de slag met wat er ónder je verhaal ligt, want daar ligt de oorsprong van je huidige problemen. We pakken samen die oorzaak aan, bij de kern, zodat de symptomen automatisch mee opgelost geraken. 

Andere relatievormen, polyamorie en relatieanarchie, ethische niet-monogamie, BDSM, geaardheden, en ook de keerzijde van overspel, extreme jaloezie, seksueel misbruik. Eetproblemen, drank en drugs, partner gestorven aan een overdosis. Fysiek geweld, emotionele mishandeling, psychische agressie. Partner met narcisme, schizofrenie, borderline,… 

Je hoeft het aan mij niet allemaal eerst opnieuw uit te leggen. Ik heb het allemaal doorleefd.

Praktisch: mijn praktijk ligt midden in het groen in Oud-Turnhout, in België. Online werk ik ook. Je kan bij mij terecht in het Nederlands, Engels, Frans en Spaans. 

Mijn klanten zeggen dat ik een rustige aanpak heb, en dat mijn kalme stem al geruststellend is. Ik neem uitgebreid mijn tijd voor elke sessie, want jij mag er volledig zijn, zonder tijdsdruk. Jij bent de prioriteit.

klantsessie uitleg - Caroline Kussé Therapie narcisme toxische relaties - fotograaf Stijn Kuiper

Mijn visie op narcisme, codependentie en relatieverslaving

Slachtoffer van narcistisch misbruik

Ik gebruik de term “slachtoffer van narcistisch misbruik” niet graag, omdat de term “slachtoffer” vaak een soort gelatenheid uitstraalt. Alsof je de rest van je leven slachtoffer zou moeten blijven, alsof jij afhankelijk zou moeten blijven van wat jou is aangedaan door die narcistische persoon. Ja, je hebt absoluut ernstige trauma’s en mishandelingen meegemaakt. En nee, dat wil niet zeggen dat je hele verdere leven daar door moet bepaald blijven worden. Je kan weer zelf beslissen over je eigen leven. Je hebt die kracht. Er is hoop. Want je kan er écht volledig uit, en je kan er volledig van herstellen. 

En het fijne is: daar heb je de toestemming van je ex niet eens voor nodig. Je hebt waarschijnlijk hem al zoveel keren proberen veranderen, en je hebt keer op keer gemerkt dat dat niet werkte. De enige die je kan veranderen, ben jij zelf. En met deze website te lezen, heb je de eerste stap richting jezelf weer gezet. 

Er is een onderliggende reden waarom je nét die bepaalde narcistische persoon hebt aangetrokken. En waarom je misschien zelfs meerdere mensen aantrekt met narcistische trekken – je manipulerende ex, die profiterende collega, een veeleisende vriendin die steeds haar hulp opdringt, … Zolang jij jouw onderliggende patronen niet aanpakt, zal je helaas hetzelfde type mensen blijven aantrekken: daders en redders. 

Lees meer 

Is narcisme een gedrag of persoonlijkheid of persoonlijkheidsstoornis?

Als je de officiële definitie van narcisme in de DSM-5 naleest (link naar mijn cornerstone blog hierover), dan wordt er rekening gehouden met 9 aspecten hoe narcisme tot uiting kan komen. Als iemand voldoet aan minstens 5 van die 9 aspecten, dan spreekt de DSM-5 over een narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS). Alsof er niets te veranderen valt. Alsof een persoon met die persoonlijkheidsstoornis een hopeloos geval zou zijn. Dat klopt niet. 

Ik spreek liever van narcistisch gedrag. Narcistische trekken ontstaan veelal in de jeugd door de opvoedsituatie. ‘Hurt people hurt.’ Het manipulerende gedrag, schuld afschuiven op anderen, agressie, etc zijn dus vooral een beschermingsmechanisme. Ik heb meerdere klanten die voldoen aan de officiële definitie van de narcistische persoonlijkheidsstoornis, én die willen bijleren over bepaalde aspecten van hun gedrag waar ze zelf last van hadden. En die daar ook succesvol in veranderen, waardoor hun relaties met hun partner, collega’s, vrienden en kinderen veel gezonder en gelijkwaardiger worden.

Waarom enkel tips en kennis niet voldoende zijn om te herstellen van codependentie

Codependentie is een soort overafhankelijkheid. Codependent gedrag wil zeggen dat je steeds de behoeften van anderen boven die van jezelf plaatst. Dat je zo gefocust bent op anderen pleasen, dat je op den duur niet meer weet waar je zélf nog blij van wordt. Daardoor trek je mensen aan die egoïstisch enkel voor hun eigen behoeften opkomen, en die voor jou beslissen hoe jij je moet voelen. 

Dit zijn patronen, overlevingsstrategieën. Het zijn copingmechanismen die we onszelf hebben aangeleerd. En dit gedrag wordt op den duur zo’n automatisme dat we ze onbewust inzetten. Daarom is het zo belangrijk dat heling ook start vanuit het onderbewuste, vanuit ons lichaam. Enkel kennis, inzichten, tips en tricks zijn onvoldoende om ervan te herstellen. Maar zolang je lichaam nieuwe, oncomfortabele dingen voelt waar je hersenen nog niet achter kunnen staan, zullen je hersenen je proberen terugtrekken in je comfortzone. Daarom is het wel belangrijk om ook je hersenen mee te nemen in je herstel, zodat je comfortabel wordt met je nieuwe, gezonde, voorlopig nog oncomfortabele gedrag.

Val jij steeds op “foute mannen”?

Iedereen kent wel het stereotype van de “foute man” of “foute vrouw”. Voor de herkenbaarheid gebruik ik die term ook geregeld, maar ik noem het eigenlijk liever emotionele onbeschikbaarheid. “Fout” houdt immers een oordeel in. Daarmee haal je iemand neer en zet je jezelf boven de ander. Oordelen verergeren de strijd naar gelijkwaardigheid. 

Mijn voorkeur gaat uit naar iedereen in zijn waarde laten. Ik houd van mildheid. Ik spreek dus liever over emotionele onbeschikbaarheid voor elkaar, en ongezonde dynamieken in de relatie.

Dit is typisch Caroline:

  • Zowat álles boeit mij! Ik ben er nu trots op dat ik een informatiespons ben – hoewel ik daar als kind jarenlang voor gepest ben geworden. Ik ben een specialist én een creatieve generalist tegelijkertijd. 
 
  • Ik ben superblij met mijn mega boekenkast die een hele muur beslaat, van de grond tot het plafond. En ik heb nog niet alle boeken in mijn kast gelezen. Ik ben wel steeds tegelijk in minstens 5 therapieboeken bezig. Ja, ahum, mijn onstilbare leerhonger en therapieboekenkoopverslaving blijven nog een werkpuntje…
 
  • Ik ben graag buiten in de natuur. Mijn favoriete plek is mijn hangmat in mijn tuin. Daar lig ik vaak met een boek, een warm lentezonnetje op mijn gezicht, en een zacht dekentje over me heen. Haaa, zalig, da’s mijn coconnetje! 
 
  • Ik ben verzot op 100% pure chocolade. Ik ben dus geregeld te vinden op een cacaoceremonie. In oktober heb ik zelf mijn eerste cacaoceremonie georganiseerd, heerlijk! (Hier vind je de volgende data, link)
 
  • Aan bladblazers heb ik een hekel. Vooral wanneer de buren ermee beginnen terwijl ik een online training geef zonder headset :’) Sindsdien geef ik webinars, masterclasses en trainingen dus altijd mét headset met noise cancelling. 
 
  • Loslopende “kleine” spinnen in huis jagen me meer schrik aan dan een enorme tarantula in een afgesloten kooi. “Klein” tussen aanhalingstekens, want in mijn ogen zijn die achtpotige griezels altijd enorm! Maarrrr: ik commit me eraan om in 2024 zelf over mijn spinnenfobie heen te geraken! 
 
 
 
 

Nu ben ik benieuwd naar jou!

Nu is het jouw beurt. 

Wat is jouw verhaal?

Wat heeft je bewogen om mijn hele verhaal te lezen? 

Wat herken je erin?

Wat houdt jou tegen om je narcistische relatie hélemaal los te laten? 

Waar droom jij van?

Ik ben benieuwd naar jou. Boek hier een gratis intakesessie.

 

 

Heel veel liefs, 

Caroline